innovation bloginnovatieblog
Hoe kunnen nieuwe technologieën zorgen dat onderwijs beter aansluit bij de individuele behoeften van de student? Die vraag staat centraal in het project Proeftuin voor onderwijs. Ook 3D-printen maakt deel uit van deze verkenning binnen de Proeftuin. Instellingen konden ideeën indienen voor gebruik van 3D-printen in hun onderwijs of onderzoek. De beste ideeën wonnen een workshop 3D-printen bij Waag Society in Amsterdam. Een verslag.
FabLab
Waag Society heeft een zogenaamd FabLab, een creatief laboratorium waarin nieuwe technologieën verkend worden en gekeken wordt hoe daarmee maatschappelijk relevante toepassingen gerealiseerd kunnen worden. Een uitgelezen locatie dus om een workshop 3D-printen voor onderwijs- en onderzoekstoepassingen.
Fossielen printen
De deelnemers hebben zelf al plannen met 3D-printen. Een paar voorbeelden: Wouter Marra van de Universiteit Utrecht wil gescande fossielen gaan printen. Die 3D-modellen gebruiken studenten paleontologie en paleo-ecologie voor het begrijpen van de microscopische structuur en het determineren van echte fossielen. Carla Stiekema van de Hogeschool van Amsterdam wil 3D-modellen gebruiken om vernieuwende concepten makkelijk tastbaar te kunnen maken, bijvoorbeeld bij gamified lessen. En de faculteit Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica van de Radboud Universiteit wil een 3D-printservice beginnen voor medewerkers, om zo het gebruik van 3D-modellen voor het onderwijs laagdrempeliger te maken. Ook de Hogeschool van Amsterdam en de Vrije Universiteit hadden ideeën ingediend en deden mee aan de workshop.
Waarde toevoegen met techniek
We worden welkom geheten in het oudste niet-religieuze monument van Amsterdam: De Waag op de Nieuwmarkt. Robin van Westen is projectontwikkelaar bij Waag Society en zij legt uit dat Waag zich richt op maakonderwijs. Technologie wordt vaak ingezet als middel om kennis tot je nemen, maar je kunt ook mee leren door te bouwen en te programmeren. Dus door iets te creëren. Als je iets gaat maken doorloop je een hele cyclus: er is een probleem, dan ga je verkennen, ontwerpen, maken, testen, presenteren en verdiepen. 3D-printen vormt een onderdeel van dit proces. Het is dus niet alleen een manier om mooie dingen te produceren (zo lijkt het vaak!), maar ook om nieuwe dingen te creëren en zo te leren en waarde toe te voegen aan de wereld.
3D-object modelleren met FreeCAD
Na de inleiding neemt Nicolo Merendino het stokje over. Hij is expert digitale fabricage bij het Fablab. Het eerste deel van de workshop gaan we een object modelleren met FreeCAD, een gratis en open source programma voor het ontwerpen van 3D-objecten die je vervolgens kunt printen. Dit was daarvan het resultaat:
Te printen object, gemodelleerd met FreeCAD
3D-object printen
Nadat we het model hebben opgeslagen als SLT-bestand, laat Nicolo ons zien waar je op moet letten als je je object daadwerkelijk gaat printen:
- Gebruik je 2 materialen in 1 printopdracht, zorg er dan voor dat beide materialen een iets andere temperatuur hebben, om te voorkomen dat ze aan elkaar smelten.
- Werk je met 2 kleuren of 2 materialen in 1 ontwerp, maak dan in FreeCAD voor beide een apart SLT-bestand om in de printer in te lezen.
- Als je gaat printen, kun je instellen hoe hoog elke printlaag moet zijn en met welke dichtheid geprint wordt. Hoe smaller de lagen en hoe hoger de dichtheid, hoe beter het resultaat. Maar uiteraard kost het meer materiaal en gaat het printen langzamer.
Tips voor als je een 3D-printer wilt aanschaffen
Vervolgens bekijken we een aantal van de aanwezige 3D-printers en legt Nicolo ons uit waar je op moet letten als je een 3D-printer wilt aanschaffen. Een paar tips:
- Bedenk of het überhaupt nodig is een printer aan te schaffen. Hoe vaak en hoe intensief ga je hem gebruiken? Je kunt ook overwegen om gebruik te maken van een printservice, waar je on-demand je objecten kunt laten printen, of gebruik te maken van faciliteiten als die van de Waag of andere FabLabs.
- Let bij de aanschaf van een printer op de materialen waarmee hij kan printen. De meeste printers kunnen uit de voeten met verschillende materialen, zoals PET, PLA en ABS.
- Als je een printer koopt, zorg dan dat er iemand beschikbaar is die de printer leert kennen:
- Technisch leert kennen: anders gebruik je de printer tot het moment dat hij het een keer niet doet. Op dat moment belandt hij in een hoek en staat hij te verstoffen.
- Functioneel leert kennen: wat kun je er mee en hoe kun je hem inzetten in het onderwijs? Deze persoon kan ook een rol spelen om gebruik onder docenten/studenten te stimuleren.
- Het aantal extruders (printkoppen) op de printer is belangrijk. Een printer met 2 extruders werkt sneller en biedt meer vrijheid: je kunt 2 materialen tegelijk toepassen. In een printer met 1 extruder kunnen vaak wel meerdere materialen worden geplaatst.
- Nadeel van 2 extruders is dat je de printer regelmatig moet kalibreren, om te zorgen dat de extruders ten opzichte van elkaar goed afgesteld blijven. Hoe vaak je moet kalibreren, hangt af van hoe vaak je de printer gebruikt.
Lees meer tips over het aanschaffen van en 3D-printer.
Uitleg over de 3D-printer door Nicolo Merendino
FabLab is open voor iedereen
Tenslotte krijgen alle deelnemers de uitnodiging om nog een keer terug te komen en hun objecten te printen onder begeleiding van Nicolo. Sowieso is iedereen welkom om op zaterdagen langs te komen. Je kunt dan voor 10 euro per uur een 3D-printer of een van de andere aanwezige apparaten huren (waar je nog de helft van terugkrijgt als je je resultaat deelt met de gemeenschap). Verder betaal je nog een klein bedrag extra voor het gebruikte materiaal. Je kunt dan helemaal zelf aan de slag met de 3D-printer, en ook dan is Nicolo er om je vragen te beantwoorden.
Nog een laatste tip die we meekrijgen van Robin: het boek 3D printing in the classroom. Dit boek beschrijft gedetailleerd hoe je interessante projecten kunt opzetten met een grote leerwaarde voor studenten.
O ja, als je aan de slag gaat in het FabLab van Waag Society in Amsterdam, houd dan wel rekening met het volgende:
Zelf opruimen a.u.b.
Het was een zeer leuke en inspirerende middag.. De VU was overigens ook een van de winnaars, die zie ik niet genoemd in je tweet.. beetje jammer.
Gaaf, het is echt tof wat 3D printers inmiddels allemaal al kunnen. Niet alleen voor sieraden of fossielen printen maar ook in de zorg.